Programowanie CNC to umiejętność tworzenia i posługiwania się kodem, który umożliwia sterowanie maszyn przeznaczonych do obróbki różnych elementów i części. Osoby, które znają metody, a często także zasadę działania zintegrowanych systemów, takich jak: CAD lub CAM z powodzeniem mogą znaleźć w nowoczesnych firmach produkcyjnych – w Polsce i za granicą. Czym dokładnie jest programowanie CNC i jakie metody stosuje się, aby wprawić obrabiarki w ruch?
Programowanie CNC – co to jest?
Programowanie CNC obejmuje umiejętność programowania maszyn sterowanych numerycznie przy użyciu których można produkować zarówno proste, jak i bardziej skomplikowane elementy i części wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu. Poprzez stworzenie odpowiedniego kodu programista zawiera informacje dotyczące przebiegu konkretnego procesu. Ważnym elementem jest ustawienie odpowiedniej kolejności czynności wykonywanej przez maszynę, operacji i przejść pozwalających na precyzyjne wytworzenie nowego elementu.
Na czym polega programowanie CNC?
Obecnie przy procesie programowania CNC wykorzystuje się różne techniki, których celem jest optymalizacja czasu przeznaczonego na stworzenie dobrze działającego kodu. Dostępne metody umożliwiają stworzenie go od podstaw samodzielnie lub przy użyciu specjalistycznych narzędzi, które pozwalają trzymać się pewnych schematów. Im element jest bardziej złożony, tym programista CNC ma przed sobą większe wyzwanie ze względu na złożoność procesu, a tym samym ustawienie odpowiedniej kolejności etapów działania maszyny.
Sprawdź temat: Obróbka CNC – co to jest?
Metody programowania CNC
Programowanie CNC można sklasyfikować według sposobu tworzenia kodu na dwie grupy – ręczne oraz automatyczne.
| Metoda programowania CNC | Opis | Wymagania | Zalety i Wady |
|---|---|---|---|
| Programowanie ręczne | Użycie języka G-codu do manualnego programowania. Kontrola ruchu i szybkości maszyny. | Znajomość G-codu. | Trudniejsze, mniej wydajne. |
| Programowanie automatyczne | Użycie aplikacji do generowania kodu, np. CAM. Praca na modelu, możliwość tworzenia skomplikowanych części. | Zakup oprogramowania. | Szybsze, więcej opcji, bardziej rentowne. |
- Pierwszy z nich – programowanie CNC ręczne – polega na tradycyjnym programowaniu manualnym, do którego wymagana jest znajomość specjalnego języka tzw. G-codu. Przy jego użyciu można komunikować maszynie, jakie czynności powinna wykonać na podstawie wprowadzonych w wierszu komend. Sam proces jest o tyle trudniejszy od automatycznego programowania CNC, że od programisty wymaga się znajomości całościowego G-codu obsługiwanego przez daną maszynę, a tym samym – znaczenia poszczególnych komend.Rola programisty przy tej metodzie programowania CNC głównie sprowadza się do ustawienia szybkości pracy maszyny, kontroli ruchu posuwowego, a także przełączaniu pomiędzy kolejnymi układami współrzędnych.
- Drugim z rodzajów programowania CNC jest programowanie automatyczne, które wymaga nieco większego wkładu finansowego niezbędnego do zakupu droższego oprogramowania. W tym przypadku proces zachodzi przy użyciu aplikacji do generowania kodu, takich jak CAM, w których programista CNC pracuje bezpośrednio na modelu. Metoda ta umożliwia tworzenie skomplikowanych części i elementów. Dla porównania tworzenie ich przy użyciu ręcznej obsługi G-codu zajęłoby znacznie więcej czasu, co mogłoby obniżyć wydajność samego procesu i doprowadzić do mniejszej rentowności całego przedsięwzięcia. Programowanie CNC automatyczne zapewnia dostęp do wielu trybów pracy m.in. cykl po cyklu, trybu uczenia czy integracji z systemem zewnętrznym.
Przeczytaj również: Podstawy programowania CNC – czym są G kody?
Jak nauczyć się programowania maszyn CNC?
Przygodę z programowaniem CNC najlepiej rozpocząć od kursu CNC, dzięki któremu od podstaw będziesz mógł zgłębić proces pisania programów odpowiedzialnych za sterowanie maszynami CNC. W naszej Akademii dla Przemysłu organizujemy kurs programowania CNC, w czasie których poznasz cenne informacje na temat przebiegu procesów technologicznych, różne rodzaje obróbek i parametry skrawania, nauczysz się tworzyć programy, wykorzystując znormalizowany język zapisu poleceń dla urządzeń CNC (G-code), a także zyskasz bazową wiedzę i umiejętności niezbędne do rozpoczęcia samodzielnej pracy.
Sprawdź inne szkolenia w Akademii dla Przemysłu!
Przeczytaj również: Operator CNC – co to za praca?
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o programowanie i obsługę CNC
1. Czym dokładnie zajmuje się operator lub programista CNC?
Operator CNC odpowiada za przygotowanie i obsługę maszyn sterowanych numerycznie, takich jak tokarki czy frezarki CNC, na podstawie dostarczonych programów obróbczych. Do jego zadań należy m.in. interpretacja dokumentacji technicznej, ustawianie parametrów maszyny, mocowanie detali, kontrola jakości wykonania oraz wprowadzanie korekt w trakcie produkcji. W wielu zakładach operatorzy posiadają także podstawowe umiejętności programowania CNC i modyfikują kod obróbczy (G-code, M-code) bezpośrednio przy maszynie. Głównym zadaniem programisty CNC jest natomiast tworzenie, edycja i optymalizacja programów do obróbki detali, zwykle w środowisku CAD/CAM.
2. Jakie kwalifikacje i umiejętności są pożądane u osoby programującej lub obsługującej maszyny CNC?
Najważniejsze są umiejętności techniczne: znajomość rysunku technicznego, podstaw mechaniki i materiałoznawstwa, obsługa maszyn pomiarowych oraz biegłość w programowaniu CNC (np. G-code) i obsłudze oprogramowania CAD/CAM. Przydatne są także zdolności analityczne, umiejętność rozwiązywania problemów, precyzja oraz gotowość do ciągłego doszkalania – branża CNC bardzo szybko się rozwija.
3. Jak zdobyć doświadczenie w programowaniu CNC?
Doświadczenie można zdobyć na kilka sposobów: poprzez kursy zawodowe z zakresu programowania CNC, praktyki i staże w zakładach produkcyjnych lub pracę na stanowisku operatora CNC, gdzie często zachodzi konieczność samodzielnej edycji programów przy maszynie. Wiele firm oferuje szkolenia wewnętrzne – zarówno z obsługi, jak i z podstaw programowania maszyn CNC.
4. Jak wygląda środowisko pracy osoby programującej lub obsługującej CNC?
Programista CNC pracuje głównie przy komputerze, projektując ścieżki obróbki w programach CAD/CAM i generując kod maszynowy. Operator CNC nadzoruje fizyczną realizację programu przy maszynie, często w warunkach produkcyjnych, gdzie ważne są zasady BHP, stosowanie środków ochrony indywidualnej oraz odporność na hałas i długotrwałą pracę w pozycji stojącej. Oba stanowiska wymagają koncentracji i odpowiedzialności.
5. Czy istnieją certyfikaty z zakresu programowania CNC?
Tak, są dostępne certyfikaty zarówno dla operatorów, jak i programistów CNC. W Polsce można zdobyć kwalifikacje w ramach Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (np. „Programowanie i obsługa obrabiarek CNC”), potwierdzone egzaminami praktycznymi i teoretycznymi. Dodatkowo wiele firm i producentów oprogramowania (np. Siemens, Heidenhain, Fanuc) prowadzi własne kursy i wystawia certyfikaty z obsługi i programowania swoich systemów.
6. Jakie są perspektywy zatrudnienia i zarobków dla programistów i operatorów CNC?
Specjaliści CNC są bardzo poszukiwani na rynku pracy – zarówno w Polsce, jak i za granicą. Wynagrodzenia zależą od poziomu zaawansowania, znajomości języków programowania CNC, obsługi oprogramowania CAM i praktycznego doświadczenia. Programiści CNC z doświadczeniem mogą liczyć na bardzo atrakcyjne wynagrodzenia i stabilne zatrudnienie.
7. Jak Przemysł 4.0 i automatyzacja wpływają na zawód programisty i operatora CNC?
Rosnąca automatyzacja procesów, rozwój inteligentnych fabryk i sieciowanie maszyn sprawiają, że od programistów i operatorów CNC oczekuje się coraz większych kompetencji cyfrowych. Operator coraz częściej nadzoruje złożone linie produkcyjne i integruje maszyny z systemami zarządzania produkcją. Programista CNC musi znać zaawansowane oprogramowanie, a także rozumieć zasady optymalizacji i monitoringu procesów.
8. Czy warto rozwijać się w kierunku programowania CNC?
Tak, programowanie CNC to przyszłościowa specjalizacja, która gwarantuje stabilne zatrudnienie, wysokie zarobki oraz szerokie możliwości rozwoju – zarówno w Polsce, jak i na rynku międzynarodowym. Nowoczesne technologie wytwarzania będą coraz bardziej opierały się na zaawansowanych systemach CNC, dlatego warto inwestować w rozwój tych kompetencji.
